 |
| 1. NAOORLOGSE
UITBREIDING KOUDEKERKE |
Na de Tweede
Wereldoorlog hebben de nieuwe woonwijken, het bedrijventerrein en diverse
voorzieningen ervoor gezorgd dat het dorp in 70 jaar tijd onstuimig is gegroeid.
Een groei die de laatste jaren weer afneemt, mede door de 4e Nota Ruimtelijke
Ordening van VROM waarin bouwbeperkingen voor dorpen zijn opgenomen. Als
je wat nauwkeuriger kijkt naar de wijken die Koudekerke rijk is, is de tijdsgeest
er volop te proeven. Of je nu een vooroorlogse wijk, een zestiger jaren
wijk of een van de ‘knusse’ wijken uit de tweede helft van de
zeventiger en begin tachtiger jaren bekijkt. Je kunt wel zeggen dat Koudekerke
net groot genoeg was om van alle periodes wel wat mee te krijgen waardoor
er tegenwoordig een fraaie staalkaart van woning en wijk typologiën
is terug te vinden.
In de periode na de Tweede Wereldoorlog kwam de volkswoningbouw voor lange
tijd - tot eind jaren zestig - onder regie van de overheid en werd afscheid
genomen van het principe van de 'minimumwoning' en werden woningplattegronden
ontwikkeld waarin ook een plek was voor het beoefenen van hobby's en voor
de persoonlijke verzorging en hygiëne. De overheidsregie kwam onder
andere tot uitdrukking in de ‘Voorschriften en Wenken’, waarin
kwaliteitseisen waren vastgelegd voor de gesubsidieerde woningbouw. In 1946
verschenen deze richtlijnen voor het eerst. We herkennen er het oude hygiënistische
programma in: bezonning en de wenselijkheid van strokenbouw kwamen aan de
orde, alsook de indeling van de woning, de grootte en vorm van de vertrekken
en bouwaanwijzingen om te zorgen voor goede kwaliteit bij minimale kosten.
|
| |
 |
|
Na de oorlog werd door de
Provinciale Planologische Dienst een nieuw streekplan opgesteld ter vervanging
van het streekplan uit 1939. Uitgangspunt van dit plan was de opvatting
dat het dorp gezien haar ligging een geschikte woonplaats vormde voor Vlissingse
arbeiders van o.a. De Schelde. Allereerst moesten er voldoende woningen
gebouwd worden voor de eigen bevolking. Hiervoor werd in 1955 architect
Arend Rothuizen in de arm genomen, met als doel een nieuw uitbreidingsplan
te ontwerpen. In 1958 werd het door hem opgestelde bestemmingsplan
'Kom Koudekerke' gepresenteerd. Er was toen reeds gestart met de bouw van
Koudekerke West. Later volgden nog meer uitbreidingswijken. |
| 2. LUCHTFOTO KOUDEKERKE
IN 1980 |
|
|
 |
| 3. NA-OORLOGSE
WIJKEN KOUDEKERKE |
Hierboven ziet
u een overzicht van de na-oorlogse wijken in Koudekerke. De nummers op de
kaart verwijzen naar de volgende wijken:
1. West I (1953-1966)
2. Zuid-Oost (1966-1972)
3. West II (1968-1972) (Zeeheldenbuurt)
4. Zuid (1975-1980) (Boomgaard)
5. De Meulhoek (1980-1986)
6. Thomassen (1989-1990)
7. Koningshof 1 (1992-1996),
Koningshof 1a (2008-2009)
8. Couburg (2005-2007)
9. Der Boede (2019-heden)
(buiten de kaart, op terrein buitenplaats
Der Boede)
Ook het buurtschap Dishoek werd in de na-oorlogse periode uitgebreid. Hierover
leest u hier meer.
Over de groei van de Koudekerkse bedrijventerreinen leest u hier
verder.
Hoe de uitbreiding van Koudekerke tot stand kwamen wordt hierna per wijk
nader toegelicht. |
| |
| |
|
| West I |
|
Realisatie
1953-1966 |
| |
 |
|
In 1953 werd in de Weststraat gestart
met de de eerste 'grote' naoorlogse uitbreiding van Koudekerke. De gemeente
wilde hier op 'grote' schaal woningwet- woningen bouwen om aan de grote
woningbehoefte van de inwoners te voldoen, maar vanwege de gelimiteerde
hoeveelheid woningwetwoningen die gebouwd mochten worden gebeurde dit niet
op de grote schaal die eigenlijk benodigd was. De gemeente riep toen haar
inwoners op tot meer particuliere initiatieven. |
| 4. WESTSTRAAT TE KOUDEKERKE |
 |
|
 |
|
Op 24 februari
1909 werd in Koudekerke de coöperatieve boerenleenbank opgericht en
werden bankzaken vanuit een woning aan de Kerkhoflaan uitgevoerd. Het kantoor
bleek eind jaren vijftig te klein te worden en er kon onvoldoende service
worden geboden.
|
| 5. KERKSTRAAT KOUDEKERKE |
|
|
|
|
In 1961 vestigde de Rabobank zich daarom
in een nieuw pand aan de Kerkstraat. Het bankgebouw werd door architect
ir. Arend
Rothuizen ontworpen van het architectenbureau Rothuizen en 't Hooft
uit Middelburg. Het voor die tijd ruime, lichte en efficiënte gebouw
bestond naast een kantoor uit een gelijkvloerse woning voor de kassier,
de heer C. Jongepier. Het deel waar de bank zich in vestigde had twee verdiepingen.
Beiden hadden een dwarse kap.
Enkele jaren geleden werd het bank gedeelte van het pand nog grondig verbouwd.
Op 5 juni 2001 brandde de kassierswoning en de bovenwoning geheel uit. |
| 6. KERKSTRAAT KOUDEKERKE |
|
|
 |
|
Deze foto uit 1962 laat de melkwagen
van Martinus (Tinus) Verhage zien in de Bergstraat ter hoogte van nr. 9.
In de melkwagen zit o.a. Krijn Verhage en in de deuropening staat mevr.
van der Leek. Het meisje met de hoofddoek is haar dochter Mattie In deze
tijd reed Tinus met deze wagen door het dorp. Later kwam hiervoor de 'SRV-wagen'
in de plaats. Het assortiment op deze nieuwe grotere wagen was veel ruimer.
Let u verder eens op het telefoonnummer op de wagen. Dat bestond in deze
tijd slechts uit 3 cijfers voor Koudekerke. |
| 7. DE MELKWAGEN IN DE
BERGSTRAAT 1962 (BRON FOTO: MATTIE HUISZOON) |
|
|
 |
|
In 1951 kwamen er veel Zuid- Molukkers
naar Nederland, zo ook naar Koudekerke. Ze werden eerst opgevangen in barakken
ten zuiden van het dorp, dit is het huidige 'Vakantieoord Broedershoek'.
In 1962 betrokken ze huizen aan de Cithershillsingel die speciaal voor hen
werden gebouwd in plan West. Velen van hen wonen tegenwoordig nog op deze
plek in Koudekerke.
Woningtypologie uitlichten:
Cithershilsingel en Weststraat |
| 8: DE CITHERSHILLSINGEL
TE KOUDEKERKE |
|
|
| |
|
| Zuid-Oost |
|
Realisatie
1966-1972) |
| |
luchtfoto
kaart maken en inleiding bouwperiode en totstandkoming
verder typologie bejaardenwoningen en woningen tulpstraat beschrijven |
| |
| |
 |
|
Het nieuwbouwplan Zuid-Oost (1966- 1972)
was reeds in het uitbreidingsplan van 1936 voorzien maar vanwege de oorlog
niet eerder uitgevoerd. Uiteindelijk werd het opnieuw in het plan 'Kom Koudekerke'
opgenomen. Naast enkele rijtjeswoningen werden er in dit plan veel vrijstaande
woningen gebouwd als reactie op de vele saaie rijtjeswoningen in West. De
straten kregen de namen van bloemen mee (Tulpstraat, Dahliastraat, Leliestraat).
De voornaamste straat kreeg de naam van de vertrekkende burgemeester, de
heer Dregmans die vanaf 1935 tot 1966 burgemeester was van Koudekerke. (Burgemeester
Dregmansstraat). De bejaardenwoningen links zijn inmiddels al weer gesloopt
voor wozoco De Brouwerij. |
| 9: DE TULPSTRAAT TE
KOUDEKERKE |
|
|
| |
|
| West II |
|
Realisatie
1968-1972 |
| |
| De veranderde
denkbeelden over de 'ideale' woningplattegrond en de standaardisering van
het bouwproces hadden in de jaren zestig grote invloed. De overheid had
inmiddels een stevige greep op de nieuwbouw van sociale woningen via de
Centrale Directie voor de Volkshuisvesting (CDV). Al lang hiervoor, in 1944,
was de Stichting Ratiobouw opgericht, die nieuwe bouwsystemen in Nederland
keurde. Het bouwen met goedgekeurde systemen werd gesubsidieerd. De Studiegroep
Efficiënte Woningbouw, in 1953 opgericht onder auspiciën van het
Bouwcentrum (een samenwerkingsverband van architecten, bouwbedrijven en
woningcorporaties, de overheid en vakorganisaties), ontwikkelde ‘keuzeplannen’,
gerealiseerde woningontwerpen die aan de ‘Voorschriften en Wenken’
voldeden en elders als voorbeeld konden dienen. De overheid subsidieerde
de bouw van deze woningen, waarvan er tot 1970 in heel Nederland 40.000
stuks werden gebouwd. |
| |
|
|
 |
|
Tijdens de bouw van West I, werden er
al plannen gemaakt voor de aanleg van veel nieuwe woningen in West II omdat
zich de mogelijkheid voor deed om deel te nemen aan de zogenaamde 'ratiobouw'.
Deze bouwmethode was ontwikkeld nadat bleek dat de woningnood groter was
dan men aanvankelijk dacht. Omdat met de klassieke bouwmethodes en het personeelsgebrek
in de bouw niet voldaan kon worden aan de enorme vraag werden woningen in
hoog tempo met ploegendiensten gebouwd. Samen met andere Walcherse gemeenten
werd zo besloten om in 1967-1968 grote aantallen van het zelfde type woning
neer te zetten. |
| 10. DE HOEK EVERTSENSTRAAT
EN DE RUYTERSTRAAT |
|
|
Hiermee ontstond
de grootste uitbreidingswijk van Koudekerke genaamd West II. De wijk bestaat
grotendeels uit veel gelijkvormige bouwblokken met doorzonwoningen die als
stempels orthogonaal ten opzichte van elkaar zijn geplaatst. Hiertussen
bevinden zich diverse garagepleintjes, die via brandgangen de achtertuinen
met buitenbergingen ontsluiten en tevens een speelplek voor kinderen in
de wijk vormen.
luchtfoto kaart maken |
| |
 |
| 11. PLATTEGRONDEN
RATIOWONINGEN |
De plattegrond
van de ratiowoningen wordt ook wel aangeduid als 'doorzonwoning'. De naam
is afgeleid van het feit dat de woonkamer over de gehele diepte van het
huis doorloopt. De woonkamer heeft dan ook aan twee kanten grote ramen,
zodat de zon door de hele kamer kan schijnen. Naast de woonkamer ligt een
halletje met een meterkast. Daarachter een gang met de trap naar de verdieping
met eronder een bergkast. Verder ligt er een kleine wc aan de gang die naar
een gesloten keuken aan de achtergevel leidt. Op de eerste verdieping van
de woning bevindt zich een drietal slaapkamers en een badkamer met een meestal
open trap naar de zolder waar zich nog een overloop met een slaap- en/of
bergruimte bevindt.
De ratiowoningen kenmerken zich door het gebruik van een goedkope gele en
bruinrode bakstenen, grijze betonpannen en het gebruik van relatief dunne
prefab betonnen systeemvloeren en betonlateien boven de raamopeningen. De
woningen kennen een hoge mate van standaardisatie en repetitie en hebben
een beukmaat van 6,4 meter en een diepte van zo'n 7,6 meter. Onderling zitten
er subtiele verschillen in de gevelindelingen van de verschillende bouwblokken.
Er werd onder andere gevarieerd met de raamindeling van de entree en badkamer,
kleur van de deuren (rood of groen) en het aantal schoorstenen op het dak. |
| |
 |
| 12. GEVELBEELDEN
RATIOWONINGEN |
| |
| verder
de drie flatjes met bejaardenwoningen als typologie uitwerken (tekeningen
opzoeken) |
| |
 |
|
De wijk West-II is in de periode 1968-1972
door de Walcherse Bouw Unie gebouwd en bestaat naast de ratiowoningen uit
eengezinswoningen. Langs de randen van de wijk bevinden zich bungalows op
grotere kavels. De meeste straatnamen zijn afgeleid van helden uit de maritieme
historie van Zeeland en werden in 1960 bepaald:
De Ruyterstraat, Trompstraat, Naereboutstraat, Evertsenstraat, van Speijkstraat,
Bankertstraat, Karel Doormanstraat en De Boisotstraat.
|
| 13. DE BOISOTSTRAAT
IN KOUDEKERKE |
|
|
 |
|
 |
| 14. SPEELTUIN AAN DE
BANCKERTSTRAAT TE KOUDEKERKE 1972 (N080) |
|
15. SPEELTUIN BANCKERTSTRAAT 1972
(N081) |
| Op de hoek van de Banckertstraat
en de Van Speijkstraat werd in 1972 naast kleuterschool
'De Wip' door de gemeente Valkenisse een perceel van 800m2 beschikbaar
gesteld voor de aanleg van een speeltuin. Aanvankelijk was deze voorziening
niet voorzien. Door de in 1971 opgerichtte wijkvereniging Koudekerke-West
kwam deze speeltuin er toch en werden de speelwerktuigen gefinancierd door
het organiseren van een rommelmarkt. Op 28 oktober 1972 werd de speeltuin
door burgemeester Koevoets
geopend.
Vanuit de net gereed gekomen speeltuin kijkt men hier de Backertstraat in.
Daar staat dan nog een bouwkeet. |
| |
|
| Zuid |
|
Realisatie
1975-1980 |
| |
Na de realisatie
van de grootschalige uitbreiding in plan West II bleef de woningbehoefte
in Koudekerke groot. Er werden twee locaties aangewezen voor nieuwbouw:
Ten oosten van de Beatrixlaan (het latere Koningshof)
en het plan 'Zuid'.
In 1970 groeide het besef dat een iets meer gevarieerdere woonbuurt als
volgende uitbreiding van het dorp wenselijk was. Als reactie op de grootschalige
gebaren van de functionalistische open verkaveling (CIAM-gedachte) uit het
decennium ervoor werd in Nederland (en ook hier in Koudekerke) vanaf 1975
een nieuwe stedenbouwkundige typologie toegepast met meer oog voor de menselijke
maat en een veranderde sociologische idiologie: Het woonerf. Karakteristiek
voor woonerven zijn de vertakte wegenstructuren, doodlopende woonstraten
en verspringende rooilijnen. De typologie was gericht op geborgenheid, knusheid
en kindvriendelijkheid. Resultaat hiervan is een intieme woonomgeving waar
de auto te gast is.
De woonerfwijken worden gekenmerkt door een vrijheid in wonen welke tot
uitdrukking komt in een eclectische vorm van architectuur en een grillige
stedenbouwkundige structuur. De woonerfwijken zijn veelal ontworpen vanuit
de architectuur en specifiek vanuit een enkele woning als schakelelement
voor het grotere geheel. Alle delen bij elkaar opgeteld leiden tot een brei
van schijnbaar willekeurig ‘gehusselde’ huisjes die door de
bewoners als 'gezellig' wordt ervaren. Een significante wijziging ten opzichte
van de voorgaande periode is ook de oriëntatie van de woningplattegrond:
van een doorzonwoning met de woonkamer aan de voorzijde is deze nu vaak
georiënteerd op de tuin aan de achterzijde.
luchtfoto kaart maken
Het plan Zuid sloot aan op de eerder uitbreidingsijk Zuid-Oost
en moest plaats bieden aan 140 woningen: bungalows, vrijstaande woningen,
twee-onder-een-kapwoningen en geschakelde woningen. Het plan werd begrensd
door de Tramstraat, machinefabriek Boddaert,
Antheunissenstraat, Kerkhoflaan en de Prinses Beatrixlaan. |
| |
 |
|
Om hier woningbouw mogelijk
te maken moest eerst een 25 jaar oude boomgaard van één hectare
met windsingels gerooid worden. De foto hier links toont de bewuste boomgaard
omstreeks 1963. Er kwamen bezwaren tegen de kap van de boomgaard door omwonenden
en de Dorpsvereniging Koudekerke. Er werden zelfs door inwoners alternatieve
plannen gemaakt met behoud van delen van de boomgaard. Deze werden terzijde
geschoven en het gemeentelijk plan werd doorgezet. Ook de hoge grondprijzen
en de nabijheid van een machinefabriek leverden bezwaren op. Rond de fabriek
werd voorzien in een groenstrook en bewoners van de Anthonissenstraat werd
extra tuingrond aangeboden.
|
| 16. DEZE BOOMGAARD MOEST PLAATS
MAKEN VOOR DE WIJK ZUID |
|
|
In december 1973
werd goedkeuring verleend aan het bestemmingsplan 'Koudekerke-Zuid' en begin
1975
kon gestart worden met het bouwrijp maken van het gebied. In het plan was
onder meer ruimte voor de bouw van 12+8 woningwetwoningen die in opdracht
van de Woningstichting Walcheren werden gerealiseerd.
Tegen het einde van 1978 was het bouwplan vrijwel geheel volgebouwd.
Verdere woningtypes beschrijven + check tekeningen
archief
In de wijk werd in [jaartal] aan de Anthonissestraat
23 een nieuw schoolgebouw gerealiseerd, hieraan werd de naam 'De
Wantewevers' toegekend. Het bood onderdak aan de christelijke kleuters
die hiervoor in 'De
Wip' waren gehuisvest. |
| |
 |
|
Op deze luchtfoto uit 1976 is West-II
al enkele jaren gereed en is men inmiddels begonnen met de uitbreiding van
plan 'Zuid'. Hier werd van 1975 tot 1980 een mix van woningtypologieën
gebouwd rond woonerven. Op de foto zijn onder andere al woningen aan de
Van Streijenstraat en Boomgaard te zien. De prijs van bouwgrond varieerde
van f. 43,- (!) per m² voor woningwetbouw tot f. 99,14 per m²
voor zogenaamde 'gesloten bebouwing'.
Klik op de foto voor een groter formaat.
bron foto: Ad en John-Bart Louwerse |
| 17. LUCHTFOTO
KOUDEKERKE 1976 |
|
|
 |
|
De straatnaam 'Boomgaard' die aan de
woonerven werd toegekend verwijst naar een boomgaard van ongeveer één
hectare, die voor de nieuwbouw moest wijken.
De naam van de straat Braamhof komt van een oude bramenkwekerij die hier
vroeger gevestigd was. De overige straatnamen zijn afkomstig van personen
die een rol hebben gespeeld in de geschiedenis van Koudekerke.
Woningtypolgie Boomgaard en wellicht woningen met
zitkuil aan Van Strijenstraat |
| 18. DE BRAAMHOF TE KOUDEKERKE |
|
|
| |
 |
| 19. GEVELBEELDEN
WONINGEN AAN DE BRAAMHOF TE KOUDEKERKE |
De 30 woningen aan de Braamhof
zijn een typisch product van de jaren zeventig en passen geheel in de traditie
van de dan in opkomst zijnde woonerven. Kenmerkend is de onderlinge schakeling
en spiegeling van de relatief smalle (5 meter) en diepe (13 meter) woningen.
Ze hebben allen aan de voorzijde een lage voorgevel met een flauw oplopende
kap, wat het centrale middengebied een kleinschalig en geborgen karakter
geeft maar dankzij de doorlopende kappen toch een eenheid blijft. Iedere
keuken kijkt op dit centrale middengebied uit, waar kinderen relatief veilig
kunnen spelen en vanuit de aangrenzende keukens door de kokende ouders in
de gaten kunnen worden gehouden.
Typisch voor de woonerven is de aandacht voor de inrichting van het centrale
middengebied. Dit vertaalde zich in een gezoneerde indeling en afbakening
van plekken met subtiele elementen zoals muurtjes, bielzen, paaltjes en
patronen in de bestrating. De plantenbakken die voor iedere woning waren
voorzien, zijn een typisch element ter versterking van de knusheid van het
hofje en hebben tevens een verkeersremmend effect. Tegenwoordig zie je dat
niet iedereen er meer de tijd en aandacht voor heeft om hier wat sfeervols
van te maken en zijn veel tuintjes bestraat. De overgang tussen het openbare
gebied en de private woning vindt in de Braamhof geleidelijk plaats. Een
laag tuinmuurtje kondigt die overgang subtiel aan en de positionering van
de entree onder een overstek markeert de feitelijke overgang naar het private
domein. |
| |
 |
| 20. PLATTEGRONDEN
WONINGEN AAN DE BRAAMHOF TE KOUDEKERKE |
De plattegrond van de woningen
aan de Braamhof is op de begane grond open van structuur. Via een halletje
met toilet en meterkast stap je zo de woonkamer binnen, die in open verbinding
staat met de eetkamer en keuken. Bijzonder is dat je hier vanuit de woonkamer
ook de aangrenzende berging aan de achterzijde van het huis in kan. Via
de woonkamer is er ook een directe toegang tot de achtertuin. Met de trap
in de woonkamer kan de eerste verdieping bereikt worden alwaar drie slaapkamers
en een badkamer rond een overloop liggen. Bijzonder is dat de trap, naar
de 4e slaapkamer en cv-ruimte op de zolder, aan de tegenoverliggende zijde
van de overloop is gepositioneerd. De slaapkamer aan de voorzijde heeft
een schuin oplopende dakkapel die, als een soort geopend oog, zicht op het
centrale plein geeft. Een aantal woningen in de Braamhof bevat nog het originele
kleur- en materiaalgebruik met donkere houten kozijnen, uitzetramen en boeidelen,
stuk voor stuk elementen die woningen uit deze periode typeren.
Omdat de auto te gast is, is er slechts beperkt ruimte voor het parkeren
van auto's op het plein en is er achter het bouwblokken (aan de Van Strijenstraat)
voorzien in een groot plein met 30 garages. Verder wordt er aan de Walestraat
geparkeerd. |
| |
|
| De Meulhoek |
|
Realisatie
1980-1986 |
| |
| Ook in het tweede
deel van de jaren zeventig bleef de vraag naar woningen in Koudekerke bestaan.
Er werd besloten om in de zuidwesthoek van het dorp een nieuwe wijk te bouwen.
In 1977 viel het besluit van de gemeente Valkenisse, om over te gaan tot
de aankoop van zeven hectare grond voor deze uitbreiding van het dorp. De
uitbreiding was voorzien ten zuiden van de Dishoekseweg en ten westen van
de Stationsstraat, aansluitend op de bebouwing daar. Het uitbreidingsplan
en daarmee ook de latere wijk kreeg de naam De Meulhoek, wat een verwijzing
is naar een oude molen
die hier ooit heeft gestaan. Hiervan werd later ook de straatnaam Meulpad
in het plan afgeleid. De naam Keiweg is een oude naam voor de Dishoekseweg.
|
| |
 |
| 20. LUCHTFOTO PLAN DE
MEULHOEK (KAART 2021) |
In oktober 1978
werd het bestemmingsplan ter inzage gelegd. Er kwam slechts één
bezwaar binnen, dat werd afgewezen. In het plan was plaats voor 92 woningen
waarmee voorzien kon worden in de woningbehoefte voor de komende vijf jaar.
Het plan werd begin jaren tachtig nog enkele malen herzien om beter aan
te sluiten op de behoeftes van de markt. Aan de oost- en zuid-westzijde
van het plan was ruimte voor halfvrijstaande woningen, met in het midden
van het plan meer aaneengesloten bebouwing in de vorm van woningwetwoningen,
geschakelde woningen en woningen voor één- en tweepersoonshuishoudens.
De woningen werden in korte rijtjes geschakeld en staan in verschillende
oriëntaties in de openbare ruimte.
De westzijde van het bouwplan was bestemd voor de bouw van villa's.
Bij de verkaveling en de positionering van de straten werd rekening gehouden
met een toekomstige uitbreiding van de wijk naar het zuiden. Aan de zuidzijde
werd een groot speelterrein aangelegd dat ook als speelruimte voor de wijk
West II moest dienen. Tevens
werd voorzien in de aanleg van volkstuintjes, die dankzij een grote belangstelling
groter werden uitgevoerd dan aanvankelijk was bedacht. Al met al wordt deze
wijk gekenmerkt door een ruime en groene opzet. De verscheidenheid aan gebouwtypologiën
en twee door de wijk slingerende straten (Meulpad en Keiweg) geven de wijk
een gevarieerd straatbeeld waarin autoverkeer op een natuurlijke manier
wordt afgeremd. Parkeren vindt in het deel waar voornamelijk villa's staan
hoofdzakelijk op eigen terrein plaats, al is er ook ruimte voor parkeren
van bezoekers aan de straat. In de rest van het plan wordt voornamelijk
aan de straat geparkeerd. Slechts in een deel van het plan werd voorzien
in stoepen. Al deze kenmerken zijn typisch voor de woningbouwontwikkeling
in deze periode. Het was een duidelijk andere insteek dan de veel rationeler
opgezette woonwijken zoals Zuid
en West II.
In het najaar van 1980 kon de bouw van de eerste woningen beginnen.
Tien premie A-woningen werden door Bouwbedrijf Walraven gebouwd. De vijftien
geschakelde woningen werden door de Amersfoortse architect Nic. van Stelt
ontworpen en door Bouwbedrijf Flipse in 1981 opgeleverd.
De tien woningwetwoningen aan de Keiweg werden gebouwd door de Walcherse
Bouw Unie in opdracht van de Woningstichting Walcheren en in februari 1983
opgeleverd. Dat gebouw bestond uit 2 bouwlagen van elk vijf woningen
Acht twee-onder-eenkapwoningen met garages werden door Bouwbedrijf Flipse
aan het Meulpad gerealiseerd. Het merendeel van de villa's werd in opdracht
van particulieren gebouwd.
In de jaren negentig was nog kort sprake van een uitbreiding van de wijk
met plan De Meulhoek II. Dat is er tot op heden (nog) niet van gekomen,
al wordt de optie tot toekomstige bebouwing tot aan de Koksweg in de toekomst
nog steeds open gehouden. |
| |
Meer
foto's van wijk plaatsen om een beter beeld van de wijk te geven. O.a. woningwetwoningen
en geschakelde woningen Meulpad zijn interessant.
Woningtypolgie Meulpad en Woningwetwoningen Keiweg nader uitwerken (bejaardenwoningen)
|
| |
 |
|
|
| 21. DE KEIWEG IN DE
MEULHOEK IN KOUDEKERKE |
|
|
| |
|
| Thomassen |
|
Realisatie
1989-1990 |
| |
| Eind 1979 werd
de constructiefabriek Thomassen-Holland
BV gesloten. Deze was gehuisvest in de oude remise van de stoomtram.
Het industrieterrein was door de uitbreidingen van het dorp ingesloten geraakt
en zorgde voor overlast in de omliggende wijken. Een voortzetting van de
industriefunctie op deze plek was niet gewenst. Daarom had de gemeente Valkenisse
reeds in 1980 geprobeerd de grond te verwerven om hier woningbouw te plegen
echter dat lukte pas in 1988. Eind van dat jaar werden de inmiddels vervallen
gebouwen gesloopt en de vervuilde grond gesaneerd. |
| |
|
|
| Op het terrein aan de Stationstraat
en Walestraat werden, na jaren van leegstand in 1989 en 1990 door Bouwbedrijf
Flipse 38 huizen gebouwd. Het merendeel was in opdracht van Zeeuwse Vastgoed
Ontwikkeling ontworpen door architectenbureau Wisse Tuinhof Slemmer uit
Vlissingen. Het plan bestond uit twee twee-onder-een-kapwoningen aan de
Tramstraat, tien twee-onder-een-kapwoningen aan de Walestraat, achttien
geschakelde rijwoningen aan de Stationstraat en acht geschakelde rijwoningen
aan de Boomgaard. Daar werden op de hoek met de Walestraat tenslotte ook
nog 5 garages gebouwd. Van de koopwoningen vielen er tien onder de zogenaamde
premie A regeling en 3 onder de premie-C regeling, waarmee onder bepaalde
voorwaarden met financiële hulp van de overheid een woning gekocht
kon worden.
Dit waren de laatste woningen die nog onder deze voorwaarden in Koudekerke
gebouwd konden worden want het systeem werd in de loop van 1988 afgeschaft.
De laatste zeven woningen waren 'woningwetwoningen' die in opdracht van
de Woningstichting Walcheren werden gebouwd en verhuurd. |
|
 |
| |
|
22.LUCHTFOTO PLAN THOMASSEN (KAART
2021) |
 |
|
Een deel van het plangebied bestond
uit een oude boomgaard. Deze moest ondanks bezwaren van omwonenden wijken
voor de bouw van de twee-onder- een-kapwoningen aan de Walestraat. Voor
de bouw van de woningen aan de Stationsstraat werd daar de straat verbreed.
Hiermee werd tegemoed gekomen aan bezwaren van bewoners aan die straat.
De eerste paal van de koopwoningen ging in april 1989 de grond in en op
31 mei werd een officiële bouwhandeling verricht door gedupteerde E.
Maris-Koster. De huurwoningen volgden iets later. De oplevering van de woningen
vond begin 1990 plaats.
|
| 23.
DE WALESTRAAT IN 2002 |
|
|
| woningtype
nader beschrijven |
|
| Koningshof I |
|
Realisatie
1992-1996 en 2008-2009 |
| |
 |
| 24. LUCHTFOTO PLAN KONINGSHOF
(KAART 2021) |
Al in 1982 werd door de gemeente
Valkenisse besloten het dorp aan de oostzijde uit te gaan breiden. Het verwerven
van grond verliep echter zeer moeizaam. Daarnaast was de Beatrixlaan een
bron van zorgen vanwege de onveiligheid en geluidsoverlast. De nieuwe
rondweg (S14) zou die problemen in de toekomst moeten gaan verminderen.
Tot die tijd vervulde de Beatrixlaan de functie van verbindingsweg van Koudekerke
naar Vlissingen en gebeurden er al voor de bouw van Koningshof geregeld
verkeersongelukken. Vast stond daarom dat, met de uitbreiding aan deze zijde
van het dorp, ook de verkeersveiligheid van de Beatrixlaan verbeterd zou
moeten worden. Verder zou een zichtrelatie met de kerk op het Dorpsplein
en de molen aan de Middelburgsestraat de verbondenheid met de rest van het
dorp kunnen vergroten, zo was de gedachte.
In 1985 was er Provinciaal beleid van kracht geworden, waarin werd bepaald
dat gemeenten ook standplaatsen voor woonwagens moesten opnemen in uitbreidingsplannen.
Hierdoor werden er drie standplaatsen opgenomen in het te ontwikkelen bestemmingsplan
voor de wijk.
Intussen kampte de gemeente Valkenisse met aanzienlijke financiële
tekorten op de gelijktijdige ontwikkeling van twee bouwlocaties (Koningshof
en Thomassen). Deze tekorten
hadden invloed op de besluitvorming omtrent de aankoop van de benodigde
gronden en het soort woningen die in de plannen gerealiseerd zouden gaan
worden. Met meer koopwoningen konden de tekorten beter gecompenseerd worden
en met een gefaseerde grondaankoop konden renteverliezen vermeden worden.
Pas in september 1988 werd, door de Commissie Volkshuisvesting en Verkeer
van de gemeente Valkenisse, ingestemd met een planopzet voor een nieuwe
wijk ten oosten van de Beatrixlaan. Stedenbouwkundig adviseurs van bureau
Rothuizen & 't Hooft hadden een globaal plan vervaardigd, met een wegenstructuur
en waterpartijen, die voor een luxe woonklimaat moesten zorgen. De Commissie
had echter grote bezwaren tegen de waterpartijen omdat deze ten koste zouden
gaan van extra woningen en ook onveilig voor kinderen zouden zijn. De argumentatie
dat water gevaarlijk zou zijn, werd aanvankelijk van de hand gewezen. De
waterpartijen zijn in latere uitwerkingen (helaas) niet meer teruggekomen,
al hadden ze voor een goede waterberging een uitkomst geweest.
Na 6 jaar plannen maken was de grond voor de nieuwe wijk nog altijd niet
in handen van de gemeente. Een deel van het terrein aan de Beatrixlaan was
nog steeds in gebruik door de gebroeders Kesteloo, die de zeer vruchtbare
grond daar pachtten van de familie Loeff en er kassen hadden staan. De familie
wilde de grond niet verkopen, waardoor de gemeente uiteindelijk overwoog
tot onteigening over te gaan. Doordat de familie Loeff vervolgens aangaf
het gebied zelf te willen gaan ontwikkelen en een eigen projectontwikkelaar
in de arm nam, werd onteigening door de gemeente onmogelijk. Voor het tuindersbedrijf
van de gebroeders Kesteloo, dat door de plannen letterlijk zou moeten verkassen,
werd hierna aan de noordzijde van de Middelburgsestraat een nieuwe plek
gevonden.
Het duurde nog tot november 1990, voordat het kassencomplex aan de Beatrixlaan
verlaten werd en het terrein beschikbaar kwam voor woningbouw. |
| |
 |
| 25. VOORMALIGE KASSEN
VAN TUINDERSBEDRIJF KESTELOO MET OP DE ACHTERGROND DE MIDDELBURGSESTRAAT |
In 1991 werd
het ontwerp-bestemmingsplan voor de wijk ter inzage gelegd. Er werd voorzien
in de bouw van 125 woningen en drie standplaatsen voor woonwagens. Tevens
was in het plan de reconstructie van de Beatrixlaan opgenomen.
Aanvankelijk was door Ballast Nedam Project Ontwikkeling voorzien in de
bouw van rustieke woonhuizen, twee-onder-een-kapwoningen, villa's en herenhuizen.
Hiervoor bleek vrijwel geen belangstelling en het plan belandde in de ijskast.
De gemeente had inmiddels haast gekregen met de uitbreiding van het dorp,
om in de groeiende behoefte aan huisvesting van jonge gezinnen te kunnen
voldoen. Daarop werd begin 1992 overwogen dan maar eerst in de Meulhoek
nieuwe woningen te laten ontwikkelen door Bouwbedrijf Flipse.
Dit alternatieve plan, ook wel De Meulhoek II genaamd, kon echter op veel
weerstand van inwoners van De
Meulhoek I rekenen.
Amper drie maanden later bleek de wijk Koningshof dan toch gebouwd te kunnen
gaan worden, waardoor De Meulhoek II weer van tafel ging. Ballast Nedam
had zich inmiddels teruggetrokken en Bouwbedrijf Flipse had met de gemeente
een nieuwe exploitatieovereenkomst getekend voor de bouw van Koningshof
I. Flipse had hiertoe een ontwikkelingstak opgericht. In de eerste bouwfase
zouden 118 koophuizen worden gebouwd. Er zouden in ieder geval 13 premie-A-koopwoningen
komen. Verder voorzag het plan in twee-onder-een-kapwoningen, eensgezinswoningen,
alleenstaandenwoningen en vrijstaande villa's. Ook de drie permanente standplaatsen
voor woonwagens maakten onderdeel uit van dit plan. De wijk zou ontsloten
worden door middel van een nieuwe rotonde, nabij de kruising met de Kerkhoflaan
en Beatrixlaan en met een tweede uitgang iets verderop aan de Beatrixlaan
nabij de Brouwerijstraat. Deze nieuwe straat (Soestdijklaan) richtte zich
zoals in het prille begin al was voorgesteld op de kerk aan het Dorpsplein.
Flipse kon in tegenstelling tot het eerdere plan rekenen op veel belangstelling
van potentiële woningkopers. Er waren toen ook al plannen voor Koningshof
II en III, waarmee totaal zo'n 425 woningen zouden worden toegevoegd aan
het dorp.
Flipse ging voortvarend van start met het bouwrijp maken van het terrein.
In september 1992 werden de eerste bouwvergunningen voor de realisatie van
13 sociale koopwoningen en 9 halfvrijstaande woningen ingediend.
De belangstelling voor de woningen was overweldigend. Flipse weet de belangstelling
aan de insteek die het bouwbedrijf had gekozen, door de potentiële
kopers invloed te laten hebben op de bouwplannen. Dat was iets dat in het
voorgaande plan niet mogelijk was. Er bleken uiteindelijk meer dan 200 gegadigden
voor de 13 sociale koopwoningen.
Eerder was ook al gebleken dat er veel belangstelling was voor seniorenwoningen.
Ook hiervoor werd in het bouwplan van Flipse voorzien.
Op 17 december 1992 ging de eerste paal de grond in. Burgemeester drs. W.
J. Plomp verrichtte de symbolische handeling met gemeenteraadslid A. Dommisse.
Hiermee was de start van de bouw van de eerste 25 woningen in de wijk een
feit.
In 1993 werd gestart met de bouw van de eerste villa's die naar eigen inzicht
gebouwd konden worden. Halverwege 1993 was al meer dan de helft van de geplande
woningen of kavels verkocht en in april 1994 waren reeds 52 woningen bewoond.
In dat jaar werd ook gestart met de bouw van de seniorenwoningen. In 1995
was het grootste gedeelte van de wijk gerealiseerd en werd gestart met de
bouw van de laatste woningen, die in 1996 gereed kwamen.
De wijk bestaat nu uit villa's, twee-onder-een-kapwoningen, senioren- en
sociale koopwoningen. Door het ontbreken van stoepen in grote delen van
de wijk is de speelruimte voor kinderen beperkt tot enkele groenstroken
en een kleine speeltuin. Auto's worden in de wijk grotendeels op straat
geparkeerd op geaccentueerde stroken aan relatief smalle straten.
Aanvankelijk was men van plan de straatnamen te vernoemen naar vorsten,
zoals de Emmalaan, Wilhelminalaan, Oranjelaan en een Nassaulaan. Later werd
hierop teruggekomen en is besloten de straten te vernoemen naar de straten
waaraan Nederlandse paleizen staan. Zo ontstonden de straten Binnenhof,
Drakensteynlaan, Dommelrode, Eikenhorst, Hofvijver, Lange Voorhout, Noordeinde
en Soestdijklaan. |
| |
 |
|
Het lag in de lijn der verwachting dat
aansluitend aan Koningshof I, met de vervolgfasen II en III doorgegaan kon
worden. Dit bleek begin 1995 geen uitgemaakte zaak, daar de woningcontingenten
op Walcheren een steeds belangrijkere rol gingen spelen en er niet meer
dan zo'n 50 woningen per jaar bijgebouwd mochten worden. Dit was vastgelegd
in het Provinciaal planologisch beleid. Na de realisatie van de eerste fase
kwam er een bouwstop voor Koudekerke en waren eerst andere kernen aan de
beurt.
Later werd het contingent zelfs verder verlaagd tot 15 woningen per 2 jaar
en kwam er een voorlopig einde aan grootschalige uitbreidingsplannen. De
vervolgfasen II en III belandden hierdoor wederom in de ijskast.
|
| 26. DE ROTONDE BIJ
DE NIEUWBOUWWIJK KONINGSHOF |
|
|
Het plan Koningshof
I werd nog wel uitgebreid met Koningshof Ia. Hiervoor werd in 2006 toestemming
verleend.
Dit plan betrof de bebouwing van een perceel ten noorden van het Noordeinde
en de Soestdijklaan. Hier verrezen op een tijdelijk speelveldje de laatse
10 seriematige woningen en één vrijstaande villa in het plan
Koningshof.
Als woningtype zijn de seniorenwoningen
en twee-onder-een-kap woningen aan de Eikenhorst interessant als stereotypes
van deze tijd |
| |
|
| Couburg |
|
Realisatie
2005-2007 |
| |
 |
| 27. LUCHTFOTO PLAN COUBURG
(KAART 2021) |
In opdracht van
de gemeente Veere hebben projectontwikkelaar Zeeuwse Vastgoed Ontwikkeling
en WTS- architecten begin 2001 een bouwplan gepresenteerd, voor de bouw
van 28 woningen achter de Duistraat
en Biggekerksestraat
in Koudekerke. Het ontwerp bestond uit veertien ruime twee-onder-een-kapwoningen,
acht patiowoningen voor senioren en zes vrijstaande huizen. Om de wijk te
ontsluiten werd een nieuwe straat ingetekend (De Couburgstraat), die op
twee punten aansluit op de Biggekerksestraat.
Een aantal omwonende had bezwaren tegen het voorgenomen bouwplan. Dat deden
ze eerder succesvol in 1997 toen bebouwing van het weiland ook al werd voorgesteld.
Toen werd het plan nog afgeblazen omdat er onvoldoende ruimtelijke onderbouwing
was en een visie op de volkshuisvesting voor de gemeente ontbrak.
Ook dit maal ging het plan in deze vorm niet door en duurde het tot 2003
alvorens een iets afgeslankt plan met 25 woningen werd voorgesteld.
Het plan uit 2003 bevatte vijf vrijstaande woningen op percelen van ca.
850m² en twaalf twee-onder-een-kapwoningen, die aan de zuidzijde van
de Couburgsstraat moesten verrijzen. Dit werden er uiteindelijk tien en
twee vrijstaande hoekwoningen. Aan de noordzijde waren aanvankelijk twee
vrijstaande woningen en vijf patiowoningen gepland, dit werden er respectievelijk
één en zes. De laatste vrijstaande woning werd gepland aan
het straatje dat tussen de Couburgstraat en het verenigingsgebouw werd aangelegd.
De seniorenwoningen kwamen aan een soort pleintje te liggen. Voor de woningen
aan de Biggekerksestraat 55 tot en met 71 werd het mogelijk om garages achter
hun woningen te bouwen. Achter de woningen Biggekerksestraat 15 en 17 was
een rijtje met vijf garages gepland, dit werden er uiteindelijk vier.
In 2004, 2005 en 2012 werden omgevingsvergunningen verleend voor de woningen. |
| |
 |
|
Op 27 mei 2005 werd de eerste paal geslagen.
Eind 2006 zijn de meeste woningen in het plan Couburg opgeleverd en zijn
de bewoners in hun woningen getrokken. Achter vrijwel alle percelen aan
de Biggekerksestraat verrezen garages of bergingen. In 2012 werd de laatste
woning gebouwd. Architectenbureau WTS uit Vlissingen ontwierp de elf verschillende
woningtypes die qua materialisering een homogeen geheel vormen. Bouwbedrijf
Kambier en Bouwgroep Peters zijn de bouwkundige aannemers die de woningen
gebouwd hebben.
Achter het nieuwbouwwijkje breidde Woontrend
Zeeland in 2006 haar showroom uit. Lees
verder. |
| 28. DE WONINGEN AAN
HET BEGIN VAN DE COUBURGSTRAAT (FOTO APRIL 2006) |
|
|
|
|
| Der Boede |
|
Realisatie
2019-heden |
| |
| Na de verkoop
van Der Boede
is de voormalige buitenplaats getransformeerd tot een nieuwe woonbuurt.
De nieuwe straten in het wijkje kregen de namen 'Laan der Boede' en 'Van
der Manderelaan'. De laatste straatnaam is een verwijzing is naar een burgemeestersfamilie
die medio achttiende eeuw opdracht heeft gegeven tot de bouw van het landhuis
in zijn huidige vorm. Dit landhuis kreeg in december 2017 eindelijk weer
nieuwe bewoners die er vermoedelijk in 2021 een B&B gaan starten. |
 |
| 29. OVERZICHTSFOTO PROJECT
HUIS DER BOEDE (FOTO NOVEMBER 2019, BRON: BUITENPLAATS DER BOEDE BV) |
| Op de 22
kavels rond het landhuis, die variëren in omvang van 1.200m² tot
5.400m², mag er binnen enkele spelregels geheel naar eigen wens een
villa worden gerealiseerd. De kavels liggen ingebed in een groene oase en
bieden veel privacy. De eersten villa's verrezen er reeds in 2019. Anno
2021 zijn vrijwel alle kavels verkocht en begint het wijkje al aardig vorm
te krijgen. Meer informatie over het project is hier te vinden:
www.derboede.nl |
|
|
copyright © 2001-2025 Sjoerd de Nooijer |
