Waarom is Koudekerke ontstaan
op de plek waar het zich nu bevindt? Dat is feitelijk de eerste vraag, die
opkomt bij het onderzoeken van de ontstaansgeschiedenis van Koudekerke.
Om deze vraag te beantwoorden moet gekeken worden naar de samenstelling
van de bodem van Walcheren. Deze is namelijk van doorslaggevend belang voor
de plaats van vestiging van de eerste nederzettingen, dorpen en steden van
Walcheren. Daarnaast zijn de ingrepen van de mens in het landschap van groot
belang geweest. Één van die ingrepen was het aanleggen van
werven (vliedbergen) die eerst vooral als bescherming tegen het water dienden
en later statussymbolen werden. Zo hebben veel ingrepen in het landschap
tot op heden nog een relatie met de strijd tegen het water. De vorming van
Walcheren begint in het Pleistoceen, ver voordat het bewoond was door de
mens.
In het begin van het Pleistoceen, zo'n 1,5 miljoen jaar geleden, lag Walcheren
in of aan de rand van een zeer ondiepe zee die zich steeds verder terug
trok. Er werden hierdoor vooral veel schelpen, laagjes zand en klei afgezet
door de voorouders van de rivieren de Rijn, Maas en Schelde.
Tijdens de ijstijden daalde
de zeespiegel verder en lag de kustlijn ergens tussen Schotland en Noorwegen.
In deze perioden vonden afzettingen door ijs, water en vooral wind plaats
waardoor een dik fijnzandig pakket werd afgezet. Dit zandpakket, ook wel
Formatie van Twente genoemd, werd gevormd in de laatste ijstijd (het Weichselien)
ongeveer 25.000 tot 11.000 jaar geleden. Het landschap veranderde langzaam
van een toendra-achtige omgeving die grensde aan het landijs in een bosrijk
gebied. De wind had vrij spel waardoor zand over grote afstanden kon worden
meegevoerd. Daar waar de vlakte begroeid was bleef het zand liggen achter
bomen en struiken zodat daar na verloop van tijd zandduinen ontstonden die
worden aangeduid als pleistocene dekzandruggen. De diepte van deze laag
loopt op Walcheren van noord naar zuid op van 10 tot 3,5 meter onder NAP
en ligt ter plaatse van Koudekerke op ongeveer 6 meter onder NAP. Lees
verder.
bronvermelding:
tekst: Sjoerd de Nooijer
afb. 1-2: Sjoerd de Nooijer
toelichting afbeelding 1:
Walcheren zag er tijdens het pleistoceen ongeveer uit zoals het landschap er bij de zandverstuiving in Ede (Gelderland) uit ziet
