Lange tijd waren
de lokale ambachtsheren en de kerk door hun invloedrijke positie de feitelijke
bestuurders van traditionele dorpsgemeenschappen zoals Koudekerke. Na 1775
vond er met de opkomst van de Franse invloed een verandering van het plaatselijk
bestuur plaats en kreeg de lokale bevolking meer invloed omdat men vanaf
dat moment lokale bestuurders kon kiezen. Het bestuur werd gevormd door
een gemeenteraad met schout en schepenen. Vanaf 1810 hoorde Koudekerke bij
het Franse keizerrijk en werd het een 'commune' met een 'maire' aan het
hoofd. De leden van de gemeenteraad, toen 'Conseil Municpal', geheten, werden
benoemd door de perfect. In 1815 vertrokken de Fransen uit Nederland en
kwam er een nieuw regelement voor plattelandsbesturen met een schout aan
het hoofd bijgestaan door 'assessoren'. De schout werd voor zes jaar aangesteld
door de ambachtsheer met goedkeuring van de koning.
Op 27 september 1825 kwam er wederom een nieuw reglement voor plattelandsbestuur.
Dit bestond toen uit een burgemeester, twee assessoren en een aantal raadsleden.
In 1851 werd vervolgens de Gemeentewet van kracht. Hierin werd geen onderscheid
meer gemaakt tussen stad en platteland en bestond het bestuur overal uit
een burgemeester met wethouders zoals we dat tegenwoordig nog kennen.
Deze prachtige foto uit 1908
toont de raadsleden van de gemeente Koudekerke bij het aftreden van burgemeester
Jhr. W.C. van Panhuys. Van Panhuys was burgemeester vanaf 01-06-1901 tot
en met 20-05-1908. Hij werd opgevolgd door Henri Jacques Emile Gerlach van
St.- Joosland.
De zittende raadsleden op de foto zijn achtereenvolgens: Cornelis Boone
Pzn, Louwers Vos, Jan Kraamer (wethouder), Pieter de Witte Czn. (wethouder),
P.J. Terwoert (secretaris), Abraham de Lange. Staand de heren Hendrik Dekker
en Jannis Abraham Contant.
2. RAADSLEDEN BIJ AFTREDEN
BURGEMEESTER W.C. VAN PANHUYS 1908 (N201)
Zo'n 175 jaar
lang werd de gemeente Koudekerke bestuurd door burgemeesters. Jan Lambertus
Dregmans was de laatste burgemeester van de gemeente Koudekerke want per
01-07-1966 werd deze gemeente opgeheven en werd deze grotendeels gevoegd
bij de nieuw gevormde gemeente Valkenisse, die die naast Koudekerke ook
de kernen Biggekerke en Zoutelande omvatte. In 1997 werd deze gemeente Valkenisse
op zijn beurt opgenomen in de nieuwe nog grotere gemeente Veere, waarvan
het nu nog steeds deel uit maakt.
Onderstaand overzicht toont, voor zover bekend, de burgemeesters van de
gemeenten waaronder Koudekerke viel:
onbekend
Dhr. Jean Loeff (1)
Dhr. jhr. mr. Anthony Pieter van Doorn van Koudekerke
(2)
onbekend
Dhr. Cornelis de Ruijter (3 en 4)
Dhr. Aarnout (Janszoon) Aarnoutse (5)
Dhr. Adrianus Pické (6 en 7)
Dhr. Hugo Brasser (8, 9 en 10)
Dhr. Aarnout (Aanoutszoon) Aarnoutse (zoon van Aarnout Jan Aarnoutse)
Dhr. Pieter (Cornelis) Boone
Dhr. Willem Arnold Graaf van Lynden
Dhr. Willem Hendrik de Bruyn van Melis- en Mariekerke
Dhr. jhr. Willem Constantijn van Panhuys
Dhr. Henri Jacques Emile Gerlach van St.-Joosland
Dhr. Baron Hendrik Paulus van der Borch tot Verwolde van Vorden
Dhr. Albert Bakker
Dhr. Jan Lambertus Dregmans
Dhr. Jan Moens (de periode ervoor als waarnemend burgemeester)
Dhr. Jan Lambertus Dregmans
Dhr. Hieronimus Koevoets (Gemeente Valkenisse)
Dhr. Simon Francke (Gemeente Valkenisse)
Dhr. drs. Willem Jan Plomp (Gemeente Valkenisse)
Mevr. Adrie C. de Bruijn (Gemeente Valkenisse en sinds 1997 gemeente Veere)
Dhr. drs. Rob J. van der Zwaag (Gemeente Veere)
Burgemeester
Jan Lambertus Dregmans is niet alleen de laatste burgemeester van de gemeente
Koudekerke geweest, maar ook verruit de meest betrokken burgemeester. Dregmans
werd in 1900 in Hoek geboren en na een baan als waarnemend secretaris bij
de gemeente Terneuzen werd hij in januari 1935 benoemd tot burgemeester
van Koudekerke. In juli 1942 werd Dregmans samen met enkele andere burgemeesters
uit Zeeland gegijzeld in kamp Haaren omdat hij zich niet bereid toonde met
de bezetter samen te werken. Het werd als een soort wraakneming van Beauftragte
W. Münster gezien omdat Dregmans structureel weigerde om diens huisconcerten
op Der Boede bij te wonen. Tijdens zijn gijzeling is hij uit zijn ambt gezet
en werd de heer Jan Moens waarnemend burgemeester. Begin november 1942 werd
Dregmans in vrijheid gesteld, maar het duurde nog tot 8 november 1944 totdat
hij als burgmeester kon terugkeren naar Koudekerke. Hij werd als een held
onthaald door de bewoners en heeft tot 1965 zijn ambt beoefend. Op 30 juni
1994 is oud burgemeester Jan Lambertus Dregmans overleden. Ter nagedachtenis
is een straat naar hem vernoemd. (11)
